ABD’den stratejik müttefik olur mu?
Barış Doster
Uluslararası ilişkilerde, dış politikada sıklıkla kullanılan ortaklık, ittifak, işbirliği gibi kavramlar, bir de önlerine “stratejik” kelimesi eklendiğinde, çok büyük beklenti yaratırlar. Abartılı bir beklentidir bu. Yanlıştır. Bu kavramları rastgele, cömertçe, gelişigüzel, bonkörce, sık sık kullanmamak gerekir. Hele de bir büyük devletle, emperyalist bir güçle ittifak, dahası stratejik ittifak kolay değildir. Zordur, hem de çok zordur. ABD söz konusu olduğunda, O’nun yeryüzünde iki stratejik müttefiki olduğu ise asla unutulmamalıdır: İngiltere ve İsrail. ABD’nin çok yakın ilişkilere sahip olduğu Kanada ve Avustralya bile stratejik müttefik olarak değerlendirilmezler.
Günlük dilde ortaklık, genellikle ekonomik, ticari ilişkilerde kullanılan bir kavramdır. Devletler arası ilişkiler söz konusu olduğunda ise ortaklık teriminin yanı sıra, hatta daha yaygın olarak ittifak, müttefik terimleri kullanılır. Uluslararası ilişkilerde ittifak ilişkisi, ortaklık ilişkisinden daha yoğun, daha derin, daha güçlü, daha kalıcı, daha kapsamlı, daha bağlayıcı, daha uzun erimli ilişkiler bütününü anlatır. Bir de işbirliği vardır ki daha kısa vadeli ve daha sınırlı bir ilişki biçimi için kullanılır. İttifak ve ortaklık; işbirliğine oranla daha uzun vadeli hedefleri, daha kapsamlı işbirliklerini içerirler.
Yazının tamamına erişmek için abone olmalısınız. Tıkla, abone ol
